Դատավորների միությունը վտանգված է տեսնում դատական իշխանության անկախությունը․ հայտարարություն

ՀՀ դատավորների միությունը հայտարարությամբ է հանդես եկել:

«2022 թվականի հունվարի 31-ին հրապարակվել է ՀՀ դատավորների միության նախագահ Ալեքսանդր Ազարյանի հայտարարությունը, որով մտահոգություն է հայտնվել Սյունիքի մարզի առաջին ատյանի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Բորիս Բախշիյանի նկատմամբ հարուցված և իրականացվող քրեական հետապնդման առնչությամբ:

Տվյալ հարցի կապակցությամբ մտահոգություն և գնահատականներ են հնչեցվել նաև Մարդու իրավունքների պաշտպանի կողմից:

Հաջորդիվ ստացվել են դատավոր Բախշիյանի պաշտպանական խմբի ահազանգն ու հաղորդումները, որոնց համաձայն՝ դատավորի նկատմամբ իրականացվում է առերևույթ ապօրինի քրեական հետապնդում լիազորությունների շրջանակում նրա կողմից իրականացվող գործառույթների, կայացված որոշումների առիթով:

Ընդ որում, առանց քննության առարկա հանդիսացող փաստի առթիվ հարուցված քրեական գործի առկայության՝ դատավորի նկատմամբ Բարձրագույն դատական խորհրդում հաջորդաբար քննարկվել են նրան անձեռնմխելիությունից զրկելու, այնուհետև՝ ազատությունից զրկելու մասին հարցերը, սակայն փետրվարի 1-ի՝ ժամը 19.00-ի դրությամբ, դատավորին և պաշտպանական խմբին, նույնիսկ նման պահանջ ներկայացվելու պայմաններում, չեն տրամադրվել ԲԴԽ կողմից կայացված որոշումների՝ նրանց օրինակները։ Դա այն պարագայում, երբ դատավոր Բախշիյանին արդեն իսկ առաջադրել են մեղադրանք և նախաքննական մարմինը պատրաստվում է դիմել դատարան՝ նրա նկատմամբ կալանավորումը որպես խափանման միջոց ընտրելու միջնորդությամբ: Տվյալ իրավիճակում հայտնի չէ, թե ինչ պատճառաբանությամբ է ԲԴԽ-ն բավարարել նրան անձեռնմխելիությունից զրկելու վերաբերյալ դատախազության միջնորդությունը, ինչը, թերևս, չի խոչընդոտել ԲԴԽ-ին անցնել հաջորդ՝ ազատությունից զրկելու հարցի քննարկմանը, այն պարագայում, երբ դրա քննարկումը չէր կարող սկսվել մինչև չստացվեր առաջին հարցի վերաբերյալ բովանդակային պատասխան:

Տվյալ գործի հետ կապված հաղորդագրություն է տարածել նաև ՀՀ դատախազությունը:

Դատախազությունը նշել է, թե առաջնորդվում է «ՀՀ դատական օրենսգիրք» ՀՀ սահմանադրական օրենքի 51-րդ հոդվածի 7-րդ մասի պահանջով, սակայն ընդգծելով հարցի հնչեղությունը, արձագանքելով ԲԴԽ դռնփակ դատական նիստում պաշտպանություն իրականացրած փաստաբանի հրապարակմանը՝ այդ փաստարկները դիտարկել է դատավորների համար օրենքով սահմանված երաշխիքից հրաժարում, ինչն այլևս հնարավորություն է տվել հանդես գալ գործի հանգամանքները լուսաբանող հրապարակմամբ և հաղորդագրությամբ:

Սակայն, հաղորդագրության մեջ հրապարակված գործի հանգամանքներն առկա մտահոգությունները ոչ թե փարատում, այլ խորացնում են։

Այսպես, ընդհանուր առմամբ ողջունելի համարելով անձի կալանավորման օրինականության պահպանման և միասնական դատական պրակտիկայի ձևավորման առնչությամբ Դատախազության մոտեցումը, այդուհանդերձ, հաղորդագրությունում գործի հանգամանքների շարադրանքը, դրանում պարունակվող ձևակերպումները ու դատողություններն առերևույթ թողնում են օրինական ուժի մեջ մտած որոշմամբ հաստատված փաստերի, իսկ հաղորդագրությունը՝ եզրափակիչ որոշման տպավորություն։ Մինչդեռ, դատավորի պաշտպանական խմբի հրապարակումների համաձայն՝ այն դատավարական խախտումները, որոնք ենթադրաբար թույլ են տրվել դատավորի կողմից, ունեն մոտ երկու ամսվա վաղեմություն, մեղադրողի կողմից զարմանալիորեն չեն վիճարկվել, ինչը թերևս չի խանգարել, որ քրեական հետապնդման մարմիններից ՀՀ ԱԱԾ քննչական դեպարտամենտը տվյալ գործը վարույթ ընդունի ենթադրյալ հանցանքը կատարելու օրվանից գրեթե երկու ամիս անց՝ 2022 թվականի հունվարի 26-ին, իսկ դատախազությունը հունվարի 31-ին դիմի ԲԴԽ՝ դատավորի նկատմամբ քրեական հետապնդում հարուցելու և նրա անձնական ազատությունը սահմանափակելու համաձայնություն տալու միջնորդություններով։

Զերծ մնալով անձին կալանավորելու վերաբերյալ կայացված վերոնշյալ որոշման հիմնավորվածության և օրինականության մասին դատողություններ անելու գայթակղությունից, այնուամենայնիվ, ՀՀ Դատավորների միությունը խիստ մտահոգված է այն իրողությունով, իր առաքելությունն իրականացնելու, տվյալ դեպքում՝ դատական ակտ կայացնելու համար դատավորի նկատմամբ քրեական հետապնդում հարուցելու և նրան ազատությունից զրկելու գործընթացի նախաձեռնումը, հատկապես այն պարագայում, երբ դատական այդ ակտը չի բեկանվել, չի կարող ընկալվել այլ կերպ, քան այդ ակտի՝ բողոքարկման օրենքով սահմանված ընթացակարգը շրջանցող վերանայում և դատավորների՝ անաչառ որոշումներ կայացնելու ազատության սահմանափակում, որը համահունչ չէ իրավական և ժողովրդավարական պետության արժեհամակարգը դավանող որևէ պետության։

Խիստ կարևորելով դատավորի՝ Սահմանադրությամբ և օրենքներով ամրագրված իրավունքների ու օրինական շահերի անվերապահ պահպանումը՝ Դատավորների միությունը վտանգված է տեսնում դատական իշխանության անկախությունը՝ հստակ ազդակներ ստանալով կայացված դատական ակտի առնչությամբ դատավորի համար անբարենպաստ հետևանքների առաջացմամբ:

ՀՀ դատավորների միության նախագահ Ալեքսանդր Ազարյան

ՀՀ դատավորների միության փոխնախագահ Արթուր Ստեփանյան

Դատավորների միության խորհրդի անդամներ՝

Արշակ Վարդանյան

Նորա Կարապետյան

Հարություն Ենոքյան

Արսեն Բաբայան

Ռուզաննա Հակոբյան

Արթուր Առաքելյան»։